Kuce Exmoor żyły na wrzosowiskach południowo - zachodniej Anglii jeszcze przed naszą erą. Ostry klimat i surowe warunki życia wymusiły na rasie wytrzymałość, odporność i małe wymagania pokarmowe.
Pochodzenie, historia rasy
Kuce Exmoor to rasa pochodząca z Wysp Brytyjskich, gdzie niektóre osobniki wciąż wędrują jako półdzikie zwierzęta gospodarskie po Exmoor - dużym obszarze wrzosowisk w Devon i Somerset.
Koniowate są obecne w Wielkiej Brytanii od 700 000 r. p.n.e., a skamieniałe szczątki znalezione na terenach Exmoor datowane są naokoło 50 000 r. p.n.e.
Według niektórych teorii rasa istnieje w czystości krwi od epoki lodowcowej. Jednak założenie to pozostaje hipotezą, bowiem nie istnieje żadne potwierdzenie nowoczesnymi badaniami DNA.
Istnieje jednak bliskie morfologiczne podobieństwo do prymitywnego dzikiego konia tarpana.
Badania archeologiczne wykazały, że konie były używane do transportu w południowo-zachodniej Anglii już w 400 r. p.n.e., a rzymskie rzeźby przedstawiają kucyki fenotypowo podobne do kucyka Exmoor.
Pierwsza wzmianka o występowaniu kuców w Exmoor pojawiła się w 1086 roku w Domesday Book, po czym zapisy historyczne pojawiały się sporadycznie.
W latach 1820-1860 prawdopodobnie były krzyżowane z innymi rasami, ale potomstwo nie charakteryzowało się taką siłą i wytrwałością jak ich rodzice. Pod koniec XIX wieku National Pony Society rozpoczęło rejestrację kucyków Exmoor i ich krzyżówek.
Działania wojenne, stworzenie poligonu wojskowego na terenach wrzosowisk, zabijanie kuców, aby pozyskać mięso dla żołnierzy doprowadziło do tego, że po zakończeniu II Wojny Światowej rasa była na granicy wyginięcia.
Jednak w wyniku starań niewielkiej grupy hodowców populacja rasy stopniowo się powiększała w czym dodatkowo pomagało eksportowanie kuców, między innymi do Kanady i Stanów Zjednoczonych.
Pierwszy rejestr rasy został opublikowany przez The Exmoor Pony Society w 1963 roku.
Wygląd i charakter
Zgodnie z ustalonymi standardami rasy, ogiery i wałachy Exmoor nie powinny przekraczać 130 cm wzrostu. W przypadku klaczy limit wzrostu wynosi 127 cm. W większości przypadków wzrost przedstawicieli rasy mieści się w granicach 114-130 cm, chociaż zdarzają się wyższe osobniki.
Exmoor to średnio ciężki kuc o krępej i mocnej, ale harmonijnej budowie ciała. Głowa w stosunku do reszty ciała sprawia wrażenie nieco zbyt dużej. Mają małe uszy oraz niezwykłą cechę zwaną "toad eye"- dodatkową mięsistość powiek, która pomaga odbijać wodę i zapewnia dodatkową izolację.
Grzbiet jest szeroki, klatka piersiowa głęboka, a zad równy. Kończyny są krótkie, ale mocne o twardych kościach i kopytach.
Kuce Exmoor najczęściej są gniade albo ciemnogniade z jasnym pyskiem, okolicami oczu, podbrzuszem i wewnętrzną stroną kończyn. Jasne obszary na ciele uznawane są za pierwotną cechę rasy. Podczas rejestracji białe oznaczenia uznawane są za niepożadane.
Inna charakterystyczną cechą jest bardzo bujna, długa grzywa i ogon.
Podobnie jak w przypadku większości ras kuców żyjących w surowym klimacie, Exmoor mają zimową sierść składającą się z dwóch warstw: wełnianego podszerstka o wysokim poziomie izolacji oraz okrywy wierzchniej, która składa się z dłuższych, tłustych włosów. Odprowadzają one wodę na boki zwierzęcia, a tym samym zapobiegają przemakaniu podszerstka.
Nasada ogona pokryta szorstkimi włosami umożliwia odprowadzanie wody deszczowej z okolic pachwin i podbrzusza.
Exmoor to inteligentne, przyjazne kuce, które chętnie współpracują z człowiekiem.
Użytkowanie
Kuce Exmoor najczęściej wykorzystywane są jako wierzchowce dla dzieci. Poza tym uczestniczą w pokazach, powożeniu, skokach przez przeszkody, jeździe długodystansowej i agility.
W 2011 roku przedstawiciele rasy wygrali International Horse Agility Championships, a rok później zajęli trzecie miejsce.
Niezwykła wytrzymałość czyni z nich rasę przydatną w wypasie ukierunkowanym, który przyczynia się do zarządzania wrzosowiskami i innymi naturalnymi siedliskami, a tym samym ochrony regionu Exmoor.
W 2015 roku stado 14 kucyków przetransportowano do bazy wojskowej znajdującej się w czeskim okręgu Nymurk, gdzie ich wypas ma przyczynić się do poprawy bioróżnorodności.
Na wrzosowiskach Wielkiej Brytanii stada kuców Exmoor nie są już tak liczne jak dawniej, bowiem przez hodowców bydła i owiec postrzegane są, jako konkurencja dla ich zwierząt.
