Pochodzenie, historia rasy
Pochodzenie i dokładne dzieje koni Haflinger, wciąż nie są dokładnie znane. Przyjmuje się, że początki rasy sięgają okresu średniowiecza, gdy pojawiały się wzmianki o orientalnej rasie koni występującej w południowym Tyrolu na terytorium dzisiejszej Austrii i północnych Włoch.
Istnieją dwie teorie starające się wyjaśnić pojawienie się tych koni, które uznawane są za przodków współczesnych Haflingerów.
Według pierwszej z nich konie przybyły w tyrolskie doliny zostały wraz ze wschodnimi Gotami, którzy po upadku Conza w 555 roku uciekali w te tereny przez wojskami bizantyjskimi. Gdyby wyjaśnienia te okazały się prawdziwe wyjaśniałyby obecność fizycznych cech koni arabskich w wyglądzie koni Haflinger, bowiem porzucone konie były pod wpływem orientalnych genów.
Druga teoria głosi że przodkowie rasy Haflinger pochodzili od arabskiego ogiera z Królestwa Burgundii, który stanowił prezent, który w 1342 roku cesarz Cesarstwa Rzymskiego Ludwik IV ofiarował swemu synowi Ludwikowi Branderburskiemu z okazji jego ślubu z księżniczką Maulrasch z Tyrolu.
Niezależnie od tego czyimi potomkami są Haflingery i jak w rzeczywistości wyglądały początki rasy, przez stulecia rozwijała się ona w trudnych, wymagających górskich warunkach. Wpłynęło to w znacznym stopniu na wytrzymałość, odporność, a także zewnętrzną i wewnętrzną siłę koni.
Ponowne wprowadzenie krwi koni arabskich miała miejsce około 1868 roku, wraz z przybyciem półarabskiego ogiera El Bedavi XXII. Jego syn Folie, którego w 1874 r urodziła tyrolska klacz uznawany jest za ojca założyciela rasy zgodnej ze współczesnymi standardami.
Chów wsobny z kasztanowatm Folie z białą, falowaną grzywą i ogonem wywarł znaczny wpływ na obecny wygląd rasy i jej typowe,charakterystyczne umaszczenie.
Wszystkie współczesne Haflingery, które uznane są za konie czystej krwi pochodzą bezpośrendnio od Folie poprzez dowolną z siedmiu różnych linii:
A: Linia założony przez ogiera Anselmo, który urodził się w 1926 roku. Jest to jedna z najbardziej powszechnych linii. Gdy zakończeniu II Wojny Światowej pojawiły się obawy, że linia nie przetrwa, Anselmo powrócił do stadniny i spłodził kilka ogierów reprezentowanych obecnie we wszystkich populacjach hodowlanych Haflingerów na świecie.
B: Linia została założona przez Bolzano, który urodził się w 1915 roku. Przez długi czas występowała jedynie na terenie Austrii, a obecnie zaczyna się powoli rozprzestrzeniać. Do tej pory założono ją już np.: w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.
M: Linia została założona przez Massimo, który urodził się w1927 roku. Populacja Haflingerów tej linii jest dominującą na terytorium Austrii oraz Włoch.
N: Linia została założona przez Nibbio, który urodził się w 1920 roku. Na początkowym etapie istnienia linia podzieliła się na dwie gałęzie: austriacką oraz włoską. Obecnie jest linią najliczniejszą i wraz z linią A występuje we krajach, w których hoduje się rasę Haflinger. Największa populacja wciąż występuje w Austrii i Włoszech.
S: Linia została założona przez Stelvio, który urodził się w 1923 roku. Najmniej liczna, a nawet uważana za zagrożoną wyginięciem, odkąd w Niemczech zaczęto ją krzyżować z innymi rasami koni. W dalszym ciągu najbardziej popularna w Niemnczech, odradza się w Austrii na skutek starań tamtejszych władz.
ST: Linia założona przez Studenta, który urodził się w 1927 roku. Pomimo tego, że posiada dużą liczbę ogierów, nieselektywna hodowli w niektórych krajach sprawia, ze jej zakres jest ograniczony. Poza Austrią największa populacja Haflingerów linii ST występuje w Niemczech i Stanach Zjednoczonych.
W: Linia została założona przez Willego, który urodził się w 1921 roku. Najbardziej popularna jest w Holandii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych.
Po narodzinach ogiera Folie w 1874 roku, grono austriackiej szlachty wykazało zainteresowanie rodzimą rasą i zwróciło się do rządu z apelem o stworzenie oraz nadzorowanie zorganizowanych procedur hodowlanych.
Inicjatywa zyskała poparcie dopiero w 1899 roku. Od tego czasu do hodowli dopuszcza się jedynie najwyższej jakości ogiery i klacze Haflinger. Konie, które nie spełniały norm jakościowych były wykorzystywane przez wojsko.
Przez wiele lat konie Haflinger stanowiły integralną część tradycyjnego alpejskiego życia w górskich gospodarstwach. Do wielu tyrolskich wsi i można było dotrzeć tylko wąskimi ścieżkami, które bez problemu mogły przebyć zwinne, wytrwałe, pewne konie.
Rodziny trzymały swoje zwierzęta pod głównymi pomieszczeniami mieszkalnymi, ab ciepło ich ciała pomagło ogrzać dom. Ze względu na to, że w wielu domostwach konie były wręcz niezbędne stawały się niezwykle bliskie rodzinom, które w nich mieszkały.
Niezwykle istotne było również łagodne usposobienie i chęć do pracy. Nie zmieniła tego zbytnio postępująca mechanizacja. Tyrolscy rolnicy często woleli w dalszym ciągu polegać na koniach, które były bardziej wydajne na stromych, górskich terenach.
Podczas II wojny światowej konie Haflinger wykorzystywane były, jako wojskowe konie juczne. Podróżowały na jedne z najzimniejszych i najtrudniejszych frontów wojny.
W tym czasie hodowla w Austrii była ukierunkowana na stworzenie bardziej pociągowy typ konia do użytku wojskowego.
Pod koniec XIX w konie Haflinger występowały licznie zarówno w Południowym, jak i Północnym Tyrolu. Stadnindy ukierunkowane na selektywną hodowlę rasy powstały w Dolnej Austrii, Salzburgu i Styrii.
W 1904 roku w położonym w Południowym Tyrolu Mölten utworzono Stowarzyszenie Haflingerów, której podstawowymi celami było usprawnienie procedur hodowlanych, założenie księgi stadnej i rejestrowanie ogierów czystej krwi, jak również propagowanie zachowania czystości rasy.
Głównym założeniem hodowli jest uzyskanie niewielkiego, ale wszechstronnego konia.
Wygląd i charakter
Początkowo, gdy konie Haflinger były wykorzystywane głównie do pracy na roli oraz jako zwierzęta juczne były nieco niższe, cięższe i miały krótsze nogi niż współcześni przedstawiciele rasy.
Zwiększenie zapotrzebowania na konie w typie sportowym sprawiło, że niemieccy hodowcy podjęli starania, aby uzyskać rasę o szlachetniejszym wyglądem i doskonałym ruchu. Współczesne Haflingery osiągają 140- 152 cm wzrostu, są lżejsze (ok.437 kg), mają muskularną, ale proporcjonalną i harmonijną budowę ciała.
Mają niezbyt dużą, pełną wdzięku głowę z dużymi, wyrazistymi oczami i małymi, ruchliwymi uszami. Szyja jest średniej długości, kłąb wyraźnie zarysowany, a łopatki długie i skośne. Grzbiet prosty i szeroki, zad zaokrąglony, dobrze umięśniony, długi i lekko pochylony. Klatka piersiowa jest głęboka, grzbiet niezbyt długi z ładnie zarysowanymi mięśniami.
Kończyny są dosyć krótkie, ale mają umięśnione podudzia i wyraźnie widoczne ścięgna i więzadła. Nie są zbyt mocno porośnięte szczotkami pęcinowymi.
Typowym umaszczeniem dla przedstawicieli rasy jest kasztanowate z białą lub lnianą grzywą i ogonem. Białe oznaczenia na głowie i kończynach występuje często, a nawet bywa pożądane.
Rasę Haflinger cechuje bardzo silny charakter. Jednak podczas kontaktu z człowiekiem są bardzo łagodne i chętne do współpracy. Poza tym są inteligentne, bystre, szybko się uczą, dzięki czemu wytrenowanie ich jest stosunkowo proste.
Spokojne, życzliwe, łagodne usposobienie stanowi standard rasy i jest wymogiem, który musi być spełniony podczas oficjalnych inspekcji hodowli.
Użytkowanie
Pierwotna hodowla Haflingera ukierunkowana była na stworzenie rasy przydatnej do pracy w górzystych regionach Austrii. Konie wykorzystywane były głównie, jako zwięrzęta pociągowe oraz do pracy w leśnictwie i rolnictwie. Transportowały ludzi oraz różnorodne przedmioty i towary po stromych, górskich ścieżkach.
Pod koniec XX wieku stado koni wywieziono do Indii, gdzie miały służyć tamtejszej armii. Program ten nie zakończył się jednak powodzeniem, ze względu na to, że konie nie mogły przystosować się do pustynnych upałów.
Natomiast zarówno Armia austriacka, jak i niemiecka wciąż wykorzystuje konie Haflinger do pracy na nierównym, wysokogórskim terenie, jak również w celach pokazowych.
Obecnie wykorzystywanie rasy jest wszechstronne. Konie Haflinger skaczą przez przeszkody, uczestniczą w rajdach długodystansowych, powożeniu, ujeżdżaniu, jeździe westernowej.
Najczęściej używane są do jazdy rekreacyjnej. Spokojny charakter sprawia, że świetnie sprawdzają się nawet dla początkujących jeźdźców i dla dzieci. Wykorzystywane są do programów terapeutycznych w ośrodkach hipoterapii.
W Niemczech, Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych organizowane są pokazy rasy Haflinger.
Pomimo selektywnej hodowli i zakazu krzyżowania w niektórych krajach praktykuje się łączenie Haflingerów z końmi czystej krwi arabskiej lub andaluzyjskimi. W Anglii prowadzony jest rejestr krzyżówek z rasą Haflinger, a w Niemczech dużą popularnością cieszą się Arabo- Haflingery, które w 75 procentach są Haflingerami, a w 25 procentach Arabami.
We Włoszech, gdzie spożycie koniny jest najwyższe wśród wszystkich państw Unii Europejskiej, Haflingery stanowią znaczny odsetek krajowej produkcji mięsa. Przy ich udziale produkuje się również większość mleka końskiego spożywanego w Niemczech.
