Konie fiordzkie to rasa pochodząca z górzystych regionów zachodniej Norwegii. Obecnie uważana za jeden z narodowych symboli kraju i rozpowszechniona na całym jego terytorium.
Rasa jest tak ceniona przez Norwegów, że zarówno Gloppen, jak i Eid w okręgu Nordfjord posiadają w swoich herbach podobiznę koni fiordzkich.
Pochodzenie, historia rasy
Pomimo tego, że pierwszy rodowód rasy fiordzkiej został opublikowany w Norwegii dopiero w 1910 roku eksperci uważają ją za jedną z najstarszych i najczystszych ras świata.
Istnieje teoria, że w pewnym stopniu może być ona spokrewniona z końmi Przewalskiego - prymitywnymi, dzikimi rumakami mongolskich stepów.
Jednakże, że ze względu na różnice w liczbie chromosomów pomiędzy rasami niektórzy eksperci poddają w wątpliwość ich bliskie pokrewieństwo i sugerują istnienie większego podobieństwa do tarpanów.
Uważa się, że przodkowie współczesnych koni fiordzkich wyemigrowali do Norwegii i zostali udomowieni przez człowieka ponad 4000 lat temu.
Wykopaliska archeologiczne przeprowadzone w miejscach pochówku Wikingów wykazały, że co najmniej 2000 lat temu hodowali selektywnie konie w typie fiordzkim, które wykorzystywali jako rumaki bojowe.
Wiele kamiennych rzeźb runicznych na terytorium Norwegii przedstawia walczące ogiery fiordzkie.
Przez stulecia konie fiordzkie służyły w zachodniej Norwegii jako zwierzęta gospodarskie.
W czasie II Wojny Światowej przedstawicieli rasy wykorzystywano jako konie wojenne oraz ceniono za pewność siebie, zdolność do pracy w zdradliwym terenie górskim.
Dodatkowo na przestrzeni wieków istniał duży kontakt między Norwegią, a Islandią i Wielką Brytanią, dlatego konie fiordzkie mogły mieć wpływ na kuce górskie i wrzosowiskowe zamieszkujące tereny Wysp Brytyjskich oraz kuce islandzkie.
Do roku 1910, kiedy to opublikowano pierwszą księgę stadną, hodowla koni fiordzkich ograniczała się wyłącznie do zapisu nazwiska właściciela oraz umaszczenia konia. Nie zapisywano imion, numerów, ani żadnych szczegółowych informacji.
Pierwszym ogierem, którego zarejestrowano w Księdze Stadnej był Rosendalsblakken 1, który urodził się w 1857 roku w Rosendal.
Pod koniec XVIII wieku państwowy agronom Lindeqvist zdecydował, że konie fiordzkie nie są wystarczająco silne do pracy na roli. W celu uzyskania konia bardziej predysponowanego do ciężkich prac w 1860 roku nabył cztery ogiery cięższej rasy norweskiej Dole.
Trudności w zachowaniu zaobserwowane wśród potomstwa jednego z ogierów, a także nieatrakcyjne umaszczenie doprowadziło do tego, że w 1907 roku hodowcy zdecydowali o wykluczeniu krwi Dole z linii koni fiordzkich.
Do wznowienia hodowli użyty został ogier czystrej krwi fiordzkiej o imieniu Njål, który uznawany jest za przodka prawie wszystkich współczesnych konie fiordzkich.
Chociaż istnieje wiele rejestrów rasy w Danii, Szwecji, Finlandii, Szwajcarii, Niemczech, Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, USA i Kanadzie to Norwegia wciąż wyznacza standard rasy.
W celu utrzymania jej jakości i rozmnażania się tylko najlepszych przedstawicieli rasy fiordzkiej wprowadzono oceny, które zawierają zarówno komponent pokrojowy, jak i użytkowy. Każdy koń oceniany jest w skali od 0 do 100 w zakresie budowy ciała, ruchu, jazdy, powożenia oraz pracy pociągowej. Uzyskanie wyniku 80 lub wyższego jest potwierdzeniem najwyższej jakości konia.
Wygląd i charakter
Konie fiordzkie charakteryzuje lekka budowa konia pociągowego. Ich wzrost wynosi na ogół od 135 do 150 cm w kłębie, a masa ciała waha się zazwyczaj od 400 do 500 kilogramów.
Głowa jest średniej wielkości z prostym albo lekko wklęsłym profilem i szerokim czołem. Kłąb wyraźnie zaznaczony, klatka piersiowa jest szeroka i głęboka, grzbiet muskularny. Kończyny są masywne.
Jedną z unikalnych cech, która stanowi symbol rozpoznawczy rasy jest grzywa, której zewnętrzne włosy są białe, a środkowe czarne.
Wielu właścicieli koni fiordzkich w szczególny sposób strzyże im grzywy - bardzo krótko (około 5-10 cm, białe włosy krócej niż ciemne), tak aby stojące włosy układały się w kształt półksiężyca.
Styl ten praktykowany jest podobno od czasów Wikingów i pozwala na wyeksponowanie ciemnej linii grzbietowej biegnącej przez środek grzywy, a także podkreśla krzywiznę szyi.
Dodatkowo strzyżenie znacznie ułatwia pielęgnację, bowiem naturalna grzywa jest gruba i ciężka.
Drugą charakterystyczną cechą rasy jest występowanie wyłącznie bułanego umaszczenia z ciemniejszymi punktami i prymitywnymi oznaczeniami: pręga grzbietową, pręgami na kłębie i kończynach oraz ciemną grzywą i ogonem, jak również jaśniejszymi włosami w okolicy oczu, na pysku, brzuchu oraz na wewnętrznej stronie kończyn.
Niektórzy przedstawiciele rasy mają małe brązowe plamki na ciele lub głowie. Oznaczenia występują niezwykle rzadko wśród koni fiordzkich, a jedynym oznaczeniem dopuszczanym w hodowli jest mała, biała gwiazdka.
Konie fiordzkie cechuje spokojne, łagodne usposobienie. Są inteligentne, bystre, a także przewidywalne i zrównoważone.
Chętnie się współpracują z człowiekiem, są podatne na trening i mają niezwykłą pamięć pozwalającą im na zachowanie wytrenowanych umiejętności, po okresie bezczynności.
Wyjątkowy charakter sprawia, że są rasą lubianą i cenioną zarówno przez początkujących, jak i bardziej zaawansowanych jeźdźców.
Użytkowanie
Konie fiordzkie, chociaż niewielkiego wzrostu są na tyle silne, że mogą sprostać ciężkiej pracy, na przykład orce na polu albo ciągnięcia drewna podczas prac leśnych.
Jednocześnie są lekkie i zwinne, co czyni z nich popularne konie do jazdy rekreacyjnej i powożenia.
Uważane są za bardzo dobre konie zaprzęgowe zarówno podczas transportu turystów w Norwegii, jak i zawodów.
Ponadto niewysoki wzrost w połączeniu z łagodnym, spokojnym charakterem czyni z nich rasę odpowiednią do pracy z dziećmi i osobami niepełnosprawnymi w ośrodkach hipoterapeutycznych i jeździeckich.
